Artemis ve Mitoloji
Artemis, isim değiştirerek dünya mitolojisinin neredeyse tamamına bir şekilde sızmış bir tanrıçadır. Anadoludaki karşılığı Kibele, Latin yazınında Diana olan Tanrıça anahtar kelime olarak, toprak, bolluk ve bereketi anlatır. İlyada’da onun adı “ok taşıyan, ok saçan, okçu tanrıça”dır.
Artemis’in Efsaneleri ve Yapısı
Artemis’in annesi Leto kardeşi Apollon’dur. Bakire olduğu düşünülen Artemis’in güzelliği de meşhurdur. Destanlarda “en güzel” şeklinde geçer. Ancak bu güzellik öldürücüdür. Daha önceki yazılarda da sözünü ettiğimiz gibi her tanrı/tanrıça resmedilirken yanında onunla ilişkilendirilen bir nesne ile resmedilir. Artemis için bu ok, yay ve arabadır. Artemis okçulukta hedefi on ikiden vurup öldürecek kadar oldukça başarılıdır. Tabii ki keyfi bir ölüm söz konusu değildir. “Tatlı ölüm” olarak kabul edilen okla ölümün arkasında öç veya ceza yatmaktadır. Hatta, erkeklerin ani ölümlerinden Apollon sorumlu tutulurken; kadınların ani ölümünden Artemis sorumludur. Aynı şekilde doğum esnasında ölen anneler de tanrıçanın işidir. Artemis’i farklı kılan özelliklerden bir diğeri de kardeşiyle aynı görevi yapmasıdır. Apollon ve Artemis iki kardeş okçudur. Yunan mitlerinde karşımıza böyle başka bir efsane çıkmaz.
Artemis’in Görevleri
Artemis’in görevlerini özetleyecek olursak üç ana başlık ortaya çıkıyor.
- Bakirelik ve Doğum : Bakireliğin kökeni bir erkek kardeşi olması ve kendi kendine verdiği evlenmeme sözünden geldiği söylenir. Ayrıca doğum ve doğumda ölüm miti de annesinin, kardeşi Apollon’u doğurmasına yardım etmesi miti ile ilişki kurulur.
- Ok ve yay : Kardeşi ile aynı özelliklere sahiptir. Ok atmayı ve yay kullanmayı becerir.
- Ay Tanrıçası: Apollon Güneş’i temsil ederken o da “Ay”ı temsil eder. Yanlışlıkla öldürdüğü sevgilisi gökyüzünün en parlak takımyıldızı Orion’dur.
- Hayvanların Hükümdarı: “Potnia Theron” yani “Vahşi Hayvanların Hükümdarı” Artemis’in lakaplarından biridir.
Bütün bunların dışında Efesli Artemis’i tanımak isterseniz Halikarnas Balıkçısı’nın “Asia Minör” araştırmalarına bakabilirsiniz…